مترجم : بهروزی
منبع:راسخون




 

اثر راشومون پدیده‌ای است که توضیح می‌دهد چگونه یک وجود منفرد توسط افراد مختلف به طور متفاوت توصیف می‌شود. در این مقاله، ما با جزئیات بیشتر، با این مفهوم آشنا خواهیم شد.
همیشه با حرف بزرگ نوشته می‌شود؛ کلمه‌ی راشومون همیشه با حرف بزرگ 'R' نوشته می‌شود.
اثر راشومون تفسیرات متناقض واقعه، توسط افراد مختلف را بیان می‌کند – واقعه‌ی یکسان توسط افراد مختلف به طور کاملاً متفاوت تعبیر و تفسیر می‌شود حتی اگر آنها شاهد رویداد مشابه بوده باشند. آیا این اتفاق به این معنی است که گمراهی و اشتباهی در این میان وجود داشته است؟ اگر نه، پس چرا این اتفاق می‌افتد؟
در این مقاله، ما خواهیم دانست که معنی اثر راشومون شامل چه چیزهایی است، چرا اتفاق می‌افتد و آیا امروزه محبوب و مشهور است.

اثر کوروساوا :

اثر راشومون نام خود را از فیلم آکیرا کوروساوا سال 1950 با همان نام – راشومون – گرفته است. داستان حول محور تجاوز به یک زن و قتل و یا خودکشی همسر او در جنگل اتفاق می‌افتد. فیلم تفسیرهای مختلفی را که توسط همسر، زن و شاهد ماجرا بیان می‌شوند نمایش می‌دهد. هر یک از کاراکترها حادثه را متناقض با دیگری نقل می‌کنند اما آن را به حالت متقاعد کننده‌ای توصیف می‌کنند که شنونده تمایل دارد آنها را باور کند.
این پدیده‌ی نقل واقعه‌ی مشابه از طریق تفسیرات و تعابیر مختلف و متنوع بسیار بدیع و منحصر به فرد است که از آن زمان، اثر راشومون نام گرفته است.

چرا اثر راشومون اتفاق می‌افتد؟

اثر راشومون همان طور که قبلاً گفتیم، تفسیرهای متناقض واقعه‌ی مشابه توسط افراد مختلف را پررنگ می‌کند. اما چون این تفسیرها با واقعیت همراه هستند هر یک از آنها کاملاً ممکن و معقول به نظر می‌رسند . . . در اینجا است که آشفتگی و معضلات نهان شده است.
اما چرا این حالت اتفاق می‌افتد؟ این حالت به این علت اتفاق نمی‌افتد که مردم دروغ می‌گویند بلکه به این خاطر است که آنها واقعه و حادثه را بر حسب تصورات و درک‌های خود تفسیر می‌کنند. در نتیجه حتی وقتی واقعه (ظاهراً) یک وجود مستقل است هنوز هم با اثرات روان، تجربیات، انتظارات و خاطرات فرد درگیر است. در نتیجه فرد، برداشت شخصی از واقعه و حادثه می‌کند و تجدید خاطره دوباره‌ی آن در این حالت، شخصی است. به همین خاطر معلوم کردن صحت و سقم حقیقت شدیداً دشوار و سخت می‌شود.

اهمیت :

با توجه به این که این اثر عموماً در بررسی‌های جنایی همانند روندهای دیگر دادگاه تجربه می‌شود امروزه بسیار مهم در نظر گرفته می‌شود.
به غیر از آن، با توجه به طبیعت و ظرفیت آن برای تحریک احساسات قوی، این اثر به طور نسبتاً آزادانه در فیلم‌ها، رمان‌ها و ادبیات دیگر و نمایش‌های تلویزیونی مورد استفاده قرار گرفته است. در واقع، این اثر یک وسیله‌ی روایت بسیار محبوب است. زاویه‌ای که آن، هنر را فراهم می‌کند نمی‌تواند به موازات خیلی چیزهای دیگر باشد. این اثر باعث می‌شود که شنوندگان دیگر فکر کنند و بپرسند که موفقیت آن کجا نهفته است.

مثال‌ها :

مثال زندگی واقعی :
در اینجا یک مثال ساده برای درک این که چگونه اثر راشومون در زندگی روزمره کارساز است آورده شده. به طور مثال فرض کنید که شما عده‌ای از دوستان خود را برای شام ملاقات می‌کنید و صحبت به پارک شهر می‌رسد. شما می‌گویید که آن، مکان دوست داشتنی است که شما برای رفع استرس و استراحت به آنجا می‌روید در حالی که دوست شما می‌گوید آن، یک محل کثیف و پر از پشه است و شخصیت‌های عجیب و غریبی در کمین نشسته‌اند. شما می‌بینید که این اثر چگونه کار می‌کند؟
پارک همان است اما روش‌هایی که شما و دوست‌تان آن را دریافت می‌کنید متفاوت است – این همان اثر راشومون است. برای نفر سوم که شاهد این صحبت است هر دو نقطه نظر، مشروع به نظر خواهد رسید چون هر دوی شما به هر حال واقعیت را می‌گویید اما یک معضل در ذهن او به وجود خواهد آمد که آیا پارک ارزش دیدن و بازدید را دارد یا نه.

در فیلم‌ها و تلویزیون :

در زیر برخی نمونه‌ها از اثر راشومون در فیلم‌ها و تلویزیون آورده شده است.
• زن مورد سوال
• قهرمان
• هتک حرمت
• اغفال شده!
• دختر مرده
• آلوین و سنجاب راه راه
• روزی از روزها اد – اد، اد و ادی
• شاهزاده‌ی جدید بل – ایر – ویل
• روزهای شاد – فونزی شوکه می‌شود
• داستان‌های بلند – ماوراء طبیعی

در ادبیات :

در زیر برخی مثال‌ها از اثر راشومون در ادبیات آورده شده است.
در بیشه – ریونوسوکه آکوتاگاوا
شب شانزدهم ژانویه – آین رند
راشومون – ریونوسوکه آکوتاگاوا
گور به گور – ویلیام فالکنر
حتی اگر اثر راشومون تأثیر خیلی متفاوتی را وقتی که به عنوان بخشی از روندهایی جنایی تجربه می‌شود، داشته باشد اما واقعیت این است که آن یک پدیده‌ی خیلی رایج است که بیشتر ماها نه تنها آن را تجربه می‌کنیم بلکه تمرین نیز می‌کنیم.